Mặt bích là một trong những phụ kiện không thể thiếu trong hệ thống đường ống công nghiệp và dân dụng. Nhưng mặt bích là gì? Tại sao chúng lại quan trọng? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu định nghĩa, phân loại, ứng dụng và các thông tin cần thiết để bạn hiểu rõ hơn về mặt bích – từ mặt bích inox, mặt bích thép cho đến các tiêu chuẩn phổ biến như JIS, DIN, ANSI.. Cùng các chuyên gia của VINATESCO tìm hiểu chi tiết hơn trong nội dung dưới đây nhé.
Mặt bích là gì?
Mặt bích (tiếng Anh: flange) là một bộ phận dùng để kết nối các đường ống, van hoặc thiết bị với nhau trong hệ thống ống dẫn. Chúng thường được làm từ vật liệu như thép, inox hoặc nhựa, có hình dạng tròn hoặc vuông với các lỗ bắt bu-lông để cố định. Ví dụ thực tế: Trong hệ thống cấp nước, mặt bích giúp kết nối ống dẫn với máy bơm một cách chắc chắn và dễ tháo lắp.
Vai trò chính của mặt bích:
- Kết nối chặt chẽ các đoạn ống hoặc thiết bị.
- Tạo điều kiện tháo lắp dễ dàng khi bảo trì.
- Đảm bảo kín khít, tránh rò rỉ chất lỏng hoặc khí.

Cấu tạo của mặt bích

Các loại mặt bích phổ biến nhất hiện nay
Mặt bích không chỉ có một loại duy nhất mà có rất nhiều loại khác nhau, việc phân loại mặt bích thường dựa trên các tiêu chí như: vật liệu chế tạo, tiêu chuẩn lắp đặt, áp lực đường ống và mục đích sử dụng. Tuy nhiên có một số loại mặt bích phổ biến như sau:
Mặt bích rỗng (Blind Flange)
- Đặc điểm: Không có lỗ ở giữa, dùng để bịt kín đầu ống.
- Vật liệu: Thường làm từ thép carbon hoặc inox.
- Tiêu chuẩn: JIS 10K, ANSI 150.
- Ứng dụng: Dùng trong hệ thống cần kiểm tra áp suất hoặc tạm ngưng dòng chảy.
Mặt bích hàn cổ (Weld Neck Flange)
- Đặc điểm: Có phần cổ hàn nối với ống, chịu áp suất cao.
- Vật liệu: Thép không gỉ (inox 304, 316), thép đen.
- Tiêu chuẩn: DIN PN16, ANSI 300.
- Ứng dụng: Ngành dầu khí, hóa chất.

Mặt bích ren (Threaded Flange)
- Đặc điểm: Có ren trong để vặn trực tiếp vào ống.
- Vật liệu: Inox, thép.
- Tiêu chuẩn: JIS 5K, ANSI 150.
- Ứng dụng: Hệ thống ống nhỏ, áp suất thấp.

Mặt bích hàn bọc đúc (Socket Weld Flange)
- Đặc điểm: Ống được chèn vào mặt bích rồi hàn cố định.
- Vật liệu: Thép, inox.
- Tiêu chuẩn: DIN PN10, JIS 10K.
- Ứng dụng: Hệ thống đường ống dẫn khí.
Lưu ý: Mặt bích hàn bọc đúc chỉ được hàn trực tiếp với đường ống và không được sử dụng cho các phụ kiện fitting.

Mặt bích hàn trượt (Slip-On Flange)
- Đặc điểm: Ống trượt vào trong mặt bích, hàn cả hai mặt.
- Vật liệu: Thép carbon, inox 304.
- Tiêu chuẩn: ANSI 150, JIS 10K.
- Ứng dụng: Hệ thống nước thải, cấp nước.

Mặt bích lỏng (Lap Joint Flange)
- Đặc điểm: Dùng với đầu ống ngắn (stub end), dễ tháo lắp.
- Vật liệu: Inox, nhựa.
- Tiêu chuẩn: DIN PN10, ANSI 150.
- Ứng dụng: Ngành thực phẩm, hóa chất.

Ứng dụng của mặt bích
Nhờ vào các đặc tính dễ dàng lắp đặt, vận hành, điều chỉnh và bảo dưỡng, mặt bích được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp.
- Ngành cấp nước: Kết nối ống dẫn nước trong nhà máy xử lý nước thải hoặc hệ thống cấp nước đô thị.
- Ngành dầu khí: Đảm bảo kết nối an toàn trong đường ống dẫn dầu, khí đốt. Xây dựng: Sử dụng trong hệ thống HVAC, ống dẫn hơi nước.
- Công nghiệp thực phẩm: Mặt bích inox được ưa chuộng nhờ khả năng chống ăn mòn.

Bảng thông số kỹ thuật của mặt bích
Dưới đây là bảng thông số phổ biến của mặt bích theo tiêu chuẩn JIS và ANSI:
Kích thước (DN) | Áp suất (PN) | Đường kính ngoài (mm) | Số lỗ bu-lông | Vật liệu |
---|---|---|---|---|
DN50 | PN10 | 165 | 4 | Thép/Inox |
DN100 | PN16 | 220 | 8 | Inox 304 |
DN150 | PN10 | 285 | 8 | Thép carbon |
DN200 | PN16 | 340 | 12 | Inox 316 |
Lưu ý: Kích thước và áp suất có thể thay đổi tùy theo tiêu chuẩn (JIS, DIN, ANSI).
So sánh các loại mặt bích phổ biến
Để dễ hình dung hơn về ưu và nhược điểm của các loại mặt bích, chúng tôi có bảng so sánh các loại mặt bích sau đây:
Loại mặt bích | Ưu điểm | Nhược điểm |
---|---|---|
Mặt bích rỗng | Dễ bịt kín, giá rẻ | Không dùng để nối ống |
Mặt bích hàn cổ | Chịu áp suất cao, bền | Chi phí cao, lắp đặt phức tạp |
Mặt bích ren | Lắp đặt nhanh, không cần hàn | Chỉ phù hợp áp suất thấp |
Mặt bích hàn bọc đúc | Độ kín cao, phù hợp ống nhỏ | Khó tháo lắp |
Mặt bích hàn trượt | Giá thành thấp, dễ lắp | Không chịu được áp suất quá cao |
Mặt bích lỏng | Dễ tháo lắp, linh hoạt | Yêu cầu đầu ống stub end |
Trên đây là toàn bộ các thông tin về mặt bích, đây là một sản phẩm rất quan trọng trong đời sống con người không thể thiếu khi vận hành các hệ thống đường ống. Nếu có bất kỳ góp ý hoặc thắc mắc vui lòng liên lạc với chúng tôi hoặc để lại bình luận nhé.