Lưu lượng là gì? Đây là thuật ngữ khá thường thấy trong đời sống hàng ngày, tuy nhiên để hiểu rõ thực sự bản chất của khái niệm lưu lượng là điều không đơn giản. Trong bài viết này, các chuyên gia của VINATESCO sẽ giải thích cho các bạn chi tiết về thuật ngữ lưu lượng, kèm phân loại, công thức và cách đo lưu lượng phổ biến. Cùng theo dõi bài viết chi tiết dưới đây nhé!
Lưu lượng là gì?
Lưu lượng là một khái niệm để miêu tả lượng/nồng độ/số lượng của chất lỏng/khí/hơi đi qua một mặt đơn vị vật chất trong một khoảng thời gian nhất định. Hiểu đơn giản lưu chính là lưu thông, tốc độ còn lượng là mật độ, khối lượng.
Các loại lưu lượng thường gặp

Khái niệm lưu lượng được sử dụng rất phổ biến trong nhiều ngành nghề khác nhau vì thế có rất nhiều loại lưu lượng khác nhau:
- Lưu lượng DNS: là số lượng địa chỉ IP được gán cho mỗi máy tính hay website trên mạng internet để phân biệt chúng.
- Lưu lượng Data: là khối lượng dữ liệu được truyền tải trên điện thoại thông qua kết nối internet
- Lưu lượng nước: là khối lượng nước chảy qua một mặt cắt vuông góc với hướng dòng chảy trong một đơn vị thời gian.
Công thức tính lưu lượng, ký hiệu và đơn vị đo

Ký hiệu và đơn vị đo thường gặp
Ký hiệu chung của lưu lượng là Q với các đơn vị đo phổ biến nhất là:
- mét khối trên giây: m3/s
- lít trên giây: l/s
- xăng ti mét khối trên giây: cm3/s
- galong trên phút: gal/min
- byte, kilobyte, magebyte, gigabyte (đối với lưu lượng trong máy tính)
- Nm3/s (đối với lưu lượng khí nén)
Các công thức tính lưu lượng
Có rất nhiều các công thức tính lưu lượng khác nhau, phụ thuộc vào trạng thái của vật chất cần tính để có công thức phù hợp nhất:
Công thức tính lưu lượng dòng chảy chất lỏng:
Q = V x A
trong đó:
- Q: là lưu lượng
- V: là thể tích
- A: là tiết diện của dòng chảy
Công thức tính lưu lượng khí nén:
Q = ((P2 – P1)/P0) x (V/T)
trong đó:
- Q: là lưu lượng
- P: là áp suất máy nén khí
- P0: là áp suất tuyệt đối của khí quyển
- P1: là áp suất ban đầu lúc máy vận hành
- P2: áp suất đạt được của máy nén khí
- T: thời gian chạy máy
- V: thể tích của thiết bị chứa khí nén
Công thức tính lưu lượng qua lỗ thủng:
Q = C * √(2 * ρ * g * h)
trong đó:
- Q là lưu lượng thể tích (m³/s)
- C là hệ số phụ thuộc vào hình dạng của lỗ thủng
- ρ là mật độ của chất lỏng (kg/m³)
- g là gia tốc trọng trường (9,81 m/s²)
- h là chiều cao của chất lỏng phía trên lỗ thủng (m)
Công thức tính lưu lượng qua van:
Q = C * √(2 * ρ * ΔP)
trong đó:
- Q là lưu lượng thể tích (m³/s)
- C là hệ số phụ thuộc vào loại van và kích thước của van
- ρ là mật độ của chất lỏng (kg/m³)
- ΔP là chênh lệch áp suất giữa hai đầu van (Pa)
Công thức tính lưu lượng qua đường ống tròn:
Q = π * r² * v
trong đó:
- Q là lưu lượng thể tích (m³/s)
- π là số pi (3,14)
- r là bán kính đường ống (m)
- v là tốc độ dòng chảy (m/s)
Các cách thức đo lưu lượng
Có nhiều cách đo lưu lượng khác nhau, chia làm hai loại chính:
- Cách đo trực tiếp: Đo tốc độ hoặc thể tích của chất lỏng trực tiếp. Cách này chính xác nhưng đắt và khó làm.
- Cách đo gián tiếp: Đo các đại lượng khác liên quan đến lưu lượng, như áp suất, nhiệt độ, v.v. Cách này rẻ và dễ làm nhưng không chính xác bằng cách đo trực tiếp.
Dụng cụ, thiết bị đo lưu lượng
Lưu lượng kế
Ngày xưa thường sử dụng lưu lượng kế loại đơn giản nhất là một ống có các vạch chia, dùng để đo lưu lượng của dầu hoặc xăng. Ngoài ra còn có nhiều loại lưu lượng kế khác nhau, dựa trên các nguyên lý vật lý như dẫn điện, sóng, áp suất, vận tốc, v.v.

Đồng hồ đo lưu lượng
Hiện nay việc đo lường lưu lượng chủ yếu sử dụng loại đồng hồ đo lưu lượng bởi đồng hồ đo lưu lượng có nhiều ưu điểm như chính xác, tiện lợi, tiết kiệm chi phí. Đồng hồ đo lưu lượng có thể đo được nhiều loại vật chất khác nhau như nước, hơi nóng, khí nén, v.v. Hiện nay, có nhiều loại đồng hồ đo lưu lượng hiện đại như điện tử, siêu âm, v.v. Ngoài ra, còn có các thiết bị đo lưu lượng khác như cảm biến, v.v.

Các lưu ý khi đo lưu lượng cần biết
Để đo lưu lượng chính xác, bạn cần chú ý những điều sau:
- Chọn cách đo và thiết bị đo phù hợp với loại lưu chất, dòng chảy và mục đích sử dụng.
- Lắp đặt và kiểm tra thiết bị đo theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả đo, như tính chất của lưu chất, loại dòng chảy và môi trường xung quanh.
Trên đây các chuyên gia của VINATESCO đã gửi tới bạn toàn bộ thông tin chi tiết nhất cho câu hỏi lưu lượng là gì? Kèm theo đó là một số thông tin liên quan đi kèm. Hy vọng qua bài viết các bạn đã có cái nhìn khái quát hơn về thuật ngữ lưu lượng. Trân trọng!